Auteursrechten: wat verandert er in 2023?

De regering wil de voordelige belastingregeling voor auteursrechten hervormen, om zo terug te keren naar het oorspronkelijke doel ervan, namelijk een gunstig fiscaal regime voor onregelmatige en wisselvallige inkomsten uit artistieke activiteiten. Maar wat betekent dat nu concreet? We zetten de belangrijkste wijzigingen voor jou op een rij.

6 minuten leestijd Verloning personeel 27 december 2022

Fiscaal gunstregime

Vergoedingen voor auteursrechten maken nu vaak onderdeel uit van het verloningspakket, dankzij het bestaande fiscale gunstregime. Tot een maximumbedrag van 70.220 euro (aanslagjaar 2024) worden ze namelijk belast als roerende inkomsten en zijn ze dus onderworpen aan de roerende voorheffing van 15%, na toepassing van het voordelige kostenforfait. Boven dat plafond worden auteursrechten beschouwd als beroepsinkomsten, die worden belast volgens het algemene progressieve tarief.

Nieuwe regeling

Het gunstige regime diende in de eerste plaats voor onregelmatige en wisselvallige inkomsten uit artistieke activiteiten, en dat is waar de regering met deze hervorming opnieuw naartoe wil. Het toepassingsgebied van deze uitzonderlijke fiscale maatregel wordt dan ook strikt beperkt. Daarnaast komen er ook nieuwe inkomstengrenzen en een overgangsmaatregel van één jaar. De vergoeding zal voortaan niet meer onderworpen zijn aan sociale zekerheidsbijdragen.

Deze hervormde maatregel trad op 1 januari 2023 in werking.

Toepassingsgebied

Het fiscaal gunstregime zal er alleen nog zijn voor werken van letterkunde of kunst of voor de openbare uitvoeringen en opvoeringen van uitvoerende kunstenaars. Uitvoerders moeten voortaan ook een ‘kunstwerkattest’ bezitten. Heb je er geen, dan moet je rechten op het werk overdragen of in licentie geven aan een derde en moet het werk “aan het publiek worden meegedeeld”. Het moet dus toegankelijk zijn voor een onbepaald aantal potentiële kijkers of lezers. Nergens worden bepaalde sectoren of beroepen uitgesloten.

Twee bijkomende grenzen

Het gunstig systeem van inhouding van roerende voorheffing wordt voortgezet. Het plafond van 70.220 euro (aanslagjaar 2024) wordt dwingend. Boven dat plafond worden de inkomsten belast zoals beroepsinkomsten. Voortaan moet je ook onderstaande grenzen naleven om de vergoeding nog als een roerend inkomen te kunnen beschouwen.

De absolute grens in verhouding tot een gemiddelde

Deze absolute grens moet eerst afgetoetst worden met het jaarlijks gemiddelde bruto-inkomen uit auteursrechten die je in de vier inkomstenjaren voorafgaand aan het betrokken inkomstenjaar ontvangt, en dit mag niet meer dan 70.220 euro (aanslagjaar 2024) bedragen. Is dat wel het geval, dan worden ze als beroepsinkomsten belast. Let wel: met de inkomsten uit auteursrechten uit het aanvangsjaar of opstartjaar wordt geen rekening gehouden.

Percentage

Blijft het jaarlijks gemiddelde bruto-inkomen uit auteursrechten onder deze absolute grens, dan volgt de controle over het percentage aan inkomsten uit auteursrechten. Deze mogen niet meer bedragen dan een percentage van alle ontvangen vergoedingen (met inbegrip van de vergoeding voor auteursrechten). Dat percentage is degressief:

  • 50% voor het inkomstenjaar 2023
  • 40% voor het inkomstenjaar 2024
  • 30% vanaf het inkomstenjaar 2025

Wordt dit percentage overschreden? Dan wordt het overschrijdende gedeelte ook als beroepsinkomen belast.

We verduidelijken dit hieronder even met een voorbeeld. Op de vergoeding auteursrechten 2023 is het kostenforfait al fictief toegepast.

Vergoedingen Voorbeeld 1 Voorbeeld 2
Vergoeding voor auteursrechten jaar 4 80.000 euro 20.000 euro
Vergoeding voor auteursrechten jaar 3 70.000 euro 40.000 euro
Vergoeding voor auteursrechten jaar 2 110.000 euro 60.000 euro
Vergoeding voor auteursrechten jaar 1 60.000 euro 85.000 euro
Vergoeding voor auteursrechten 2023 55.000 euro 100.000 euro
Totale vergoeding 2023
inclusief auteursrechten
150.000 euro 130.000 euro
     
Gemiddeld bruto inkomen
Auteursrechten van de voorbij 4 jaren
80.000 euro 51.250 euro
     
Eerste controle    
Absolute grens 70.220 euro Overschreden Niet overschreden
     
Tweede controle    
Percentage 50/50 Niet van toepassing 65.000 euro
     
Derde controle    
Absolute grens 70.220 euro Niet van toepassing Niet overschreden
     
Fiscale behandeling    
Roerend inkomen 0 euro 65.000 euro
Beroepsinkomen 55.000 euro 35.000 euro

 

Overgangsmaatregel voor het jaar 2023

Het oude fiscale regime blijft in 2023 van toepassing als je:

  • in 2022 voordelig belast werd voor inkomsten uit auteursrechten
  • en geen beroep meer kan doen op het nieuwe regime, omdat je niet meer onder het ‘nieuwe’ toepassingsgebied valt.

Daarbij gelden wel de volgende beperkingen:

  • Het plafond waarboven de inkomsten worden behandeld als beroepskosten wordt gehalveerd en bedraagt 35.110 euro.
  • De schijven voor de toepassing van het kostenforfait worden gehalveerd.

Ook de nieuwe grenzen moeten nageleefd worden, met name, de vergelijking met het gemiddelde van de vier voorafgaande jaren en de beperking in functie van het totale inkomen in 2023.

Het nieuwe fiscale regime geldt vanaf het inkomstenjaar 2024.

Sociale zekerheid

De vergoeding voor auteursrechten, zoals bepaald in het hervormde fiscale statuut, is niet langer onderworpen aan sociale zekerheidsbijdragen als de volgende voorwaarden van toepassing zijn: 

  • Tijdens de vier kwartalen van het kalenderjaar is het bedrag van die vergoedingen maximum 30% van de som van enerzijds het loon dat onderworpen is aan de sociale zekerheidsbijdragen, en anderzijds het totaalbedrag van de toegekende vergoedingen voor de overdracht van auteursrechten.  
  • Zowel het loon als de vergoeding voor de overdracht van de rechten moeten marktconform worden vastgesteld. De werkgever houdt de bewijstukken van de verschillende beoordelingselementen ter beschikking van de RSZ. 
  • Het bedrag van de vergoeding staat vermeld in de kwartaalaangifte van het kwartaal waarin de vergoeding wordt toegekend. 

Als het bedrag groter is dan 30% van de som, dan wordt alleen het bedrag dat de 30% van deze som overschrijdt, beschouwd als loon en dus onderworpen aan sociale zekerheidsbijdragen 

Bijkomend is er voortaan een verbod op loonconversie. Toch bestaat er nog een afwijkingsmogelijkheid voor het belastbaar jaar 2022, en kan in het geval van loonconversie deze vergoeding alsnog RSZ-vrij worden toegekend wanneer je aan volgende voorwaarden voldoet: 

  • De vergoeding is al als roerend inkomen aangegeven in 2022. 
  • Het bedrag van de vergoeding is beperkt tot het kleinste bedrag van 
  • ofwel het bedrag als roerende inkomsten aangegeven; 
  • ofwel het verschil tussen de vergoeding aangegeven bij de fiscus en bij de RSZ als tegenprestatie voor geleverde arbeid in het kader van de uitvoering van een arbeidsovereenkomst.  
  • Het om te zetten bedrag wordt aangegeven bij de RSZ voor het einde van 2023.  

Er bestaat zelfs een mogelijkheid tot regularisatie van deze vergoedingen voor de jaren 2018, 2019, 2020, 2021 en 2022. Werkgevers die in het verleden nalieten om de vergoeding voor auteursrechten aan te geven bij de RSZ, kunnen deze vergoedingen nu vóór 30 juni 2023 alsnog aangeven en laten regulariseren. Zo wordt een mogelijk RSZ-onderzoek van het verleden vermeden. Meer gedetailleerde info volgt later.  

Deze bepalingen traden op 1 januari 2023 in werking. 

Wat met bestaande rulings?

Bestaande rulings mogen in principe niet verder toegepast worden, tenzij de voorwaarden ervan overeenstemmen met het nieuwe toepassingsgebied en de nieuwe voorwaarden en grenzen.