Coronavirus: wat zijn mijn rechten als zelfstandige?

De kans bestaat dat je als zelfstandige in hoofdberoep of meewerkende echtgenoot de komende weken inkomsten verliest door het coronavirus, bijvoorbeeld wanneer je door ziekte zelf niet kan werken of wanneer je noodgedwongen de deuren tijdelijk moet sluiten. Gelukkig zijn er aantal oplossingen. We overlopen ze samen met jou.

7 minuten leestijd Ondernemen 17 maart 2020

Heb je minder inkomsten? Verlaag dan je voorlopige sociale bijdragen

Als zelfstandige betaal je elk kwartaal sociale bijdragen. Die worden berekend op basis van je netto belastbaar beroepsinkomen als zelfstandige van het jaar zelf. Omdat je werkelijke netto belastbaar inkomen pas na twee jaar officieel bekend is, betaal je eerst voorlopige bijdragen en daarna een herziening.

In afwachting van die herziening kan je je voorlopige bijdragen verhogen of verlagen. Dus wanneer je in 2020 minder verdient door het coronavirus, pas je het best eerst je voorlopige bijdragen aan. Dat kan je gemakkelijk doen via www.liantis.be/myliantis, of je kan je persoonlijke klantenadviseur vragen om zich erover te ontfermen. Je vindt z’n contactgegevens terug op je vervaldagbericht.

Zoek je meer informatie over de aanpassing van je voorlopige bijdragen? Neem dan zeker een kijkje op onze uitgebreide pagina.

Kan je de verminderde sociale bijdragen niet betalen? Overweeg dan een betalingsuitstel of een vrijstelling

Wanneer je je voorlopige sociale bijdragen al hebt verlaagd en dat nog niet voldoende is, heb je twee opties: betalingsuitstel of een vrijstelling.

Optie A: één jaar betalingsuitstel

Je kan een betalingsuitstel van één jaar aanvragen voor:

  • de voorlopige sociale bijdragen van het eerste en tweede kwartaal van 2020.
  • Regularisatiebijdragen (herberekeningen van oude bijdragen) die op 31 maart 2020 zouden moeten zijn betaald.

De deadline hiervoor is 14 juni 2020.

Hoe vraag je betalingsuitstel aan?

Stuur een brief of mail naar je persoonlijke klantenadviseur met de volgende informatie:

  • Je naam
  • Je rijksregisternummer
  • Je ondernemingsnummer
  • Naam van je zaak
  • Adres van je zaak
  • De vermelding dat je betalingsuitstel aanvraagt vanwege het coronavirus

Let op: je vraagt hiermee een uitstel van je sociale bijdragen aan, geen vrijstelling. Je zal de uitgestelde sociale bijdragen op een latere datum moeten betalen, met name op:

  • 31 maart 2021: bijdragen voor het eerste kwartaal 2020, het eerste kwartaal 2021 én de regularisatiebijdragen.
  • 30 juni 2021: bijdragen voor het tweede kwartaal 2020 én het tweede kwartaal 2021.

Optie B: vrijstelling van bijdragen

Daarnaast heb je ook de optie om een vrijstelling van je bijdragen aan te vragen. Dat doe je rechtstreeks bij het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ). 

Hoe vraag je een vrijstelling aan?

Wanneer je financiële problemen ondervindt door het coronavirus, kan je aanvraag prioriteit krijgen als:

  • Je een vrijstelling aanvraagt voor het eerste en/of het tweede kwartaal van 2020.
  • Je je aanvraag indient vóór 15 juni 2020.
  • Je in het aanvraagformulier aangeeft dat je tot een sector in crisis behoort en dat uitlegt.
  • Je je klantenadviseur op de hoogte brengt van deze aanvraag tot vrijstelling.

Meer informatie over de vrijstellingsprocedure vind je op deze pagina.

De regering kondigde al aan dat er bijkomende maatregelen aankomen, waar wij samen met UNIZO ook voor pleiten. Houd deze pagina in de gaten voor de laatste nieuwigheden.

Ontving je een grote herziening van je sociale bijdragen en komt dat erg ongelegen?

Wanneer je een grote herziening ontving voor een vorig bijdragejaar en je die afrekening niet kan betalen omwille van het coronavirus, neem dan contact op met je klantenadviseur. Zo kan je samen een afbetalingsplan afspreken.

Let op: ook met een afbetalingsplan zullen er verhogingen wegens laattijdige betaling worden aangerekend. Hiervoor kan je gelukkig een kwijtschelding aanvragen bij je klantenadviseur, die de aanvraag doorspeelt naar het RSVZ. Je komt wel enkel in aanmerking voor de kwijtschelding wanneer je je voorlopige bijdragen zelf betaalde.

Hoe vraag je een kwijtschelding van verhogingen aan?

Leg ons je situatie uit en voeg bewijzen toe. Denk bijvoorbeeld aan je persoonlijke inkomsten en uitgaven, én die van je zaak.

Kan je de herziening eenvoudigweg niet betalen? Dan kan je bij het RSVZ een aparte vrijstelling voor de regularisatiebijdragen aanvragen, waarmee je gedeeltelijk je pensioenrechten behoudt.

Sluit je noodgedwongen tijdelijk de deuren van je zaak of onderbreek je je activiteit? Dan kom je in aanmerking voor een uitkering

Voorlopig zijn er twee types uitkeringen mogelijk: het overbruggingsrecht en de Vlaamse hinderpremie voor verplichte sluiting.

Het overbruggingsrecht

Hier heb je recht op wanneer je gedwongen bent om te stoppen met werken. Denk bijvoorbeeld aan de verplichte sluiting in de horeca. Maar ook wanneer je sluit omdat je te weinig klanten hebt of je in nauw contact met hen staat (bv. kappers), kom je in aanmerking. Net zoals wanneer je werknemers ziek thuis zitten en jij je zaak daarom niet draaiende kan houden, of wanneer leveringsproblemen roet in het eten gooien.

Deze uitkering is niet nieuw, maar werd in het licht van de coronacrisis wel aangepast. Zo heb je nu vanaf zeven dagen onderbreking recht op een uitkering, waar dat voorheen pas na een maand het geval was.

Hoe vraag je het overbruggingsrecht aan?

Hier vind je het aanvraagformulier. Tip: ook wanneer je zaak open blijft maar jij zelf niet kan werken, kom je hiervoor in aanmerking.

De regering kondigde al aan dat er bijkomende maatregelen aankomen, waar wij samen met UNIZO ook voor pleiten. Hou deze pagina in de gaten voor de laatste nieuwigheden.

Vlaamse hinderpremie voor verplichte sluiting

De Vlaamse regering voorziet een eenmalige premie van 4.000 euro voor cafés en restaurants die volledig moeten sluiten. Voor winkels die in het weekend moeten sluiten, gaat het om een bedrag van 2.000 euro. Als de sluiting langer duurt dan de nu voorziene drie weken, komt hier een forfaitair bedrag van 160 euro per sluitingsdag bovenop.

Deze premie is combineerbaar met het overbruggingsrecht. 

Hoe vraag je de hinderpremie aan?

Voorlopig kan je de premie nog niet aanvragen. Het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) zal hier nog over communiceren. Uiteraard kan je de laatste nieuwigheden ook op deze pagina terugvinden.

Ben je ziek? Dan heb je recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering

Wanneer je ziek en bijgevolg arbeidsongeschikt bent, contacteer je het best je huisarts via de telefoon. Vraag hem het formulier arbeidsongeschiktheid voor je in te vullen, wat hij op de website van je ziekenfonds kan vinden.

Vervolgens stuur je het door je arts ingevulde getuigschrift met de post op naar je ziekenfonds. Zonder de datumstempel van de post verloopt je aanvraag niet correct.

Ten slotte zal je ziekenfonds je een uitkering uitbetalen, op voorwaarde dat je minstens acht dagen arbeidsongeschikt bent. Je zal vanaf de eerste dag een uitkering ontvangen.

Wat zijn je opties als zelfstandige in bijberoep?

Als zelfstandige in bijberoep heb je iets andere rechten dan als zelfstandige in hoofdberoep. Hieronder lijsten we de belangrijkste zaken voor je op.

Het is momenteel nog niet duidelijk of je als zelfstandige in bijberoep recht hebt op de Vlaamse hinderpremie. Je hebt wel recht op betalingsuitstel. 

Je werkgever kan je in tijdelijke werkloosheid plaatsen. In dat geval heb je enkel recht op de werkloosheidsuitkeringen, zonder aanvulling als zelfstandige. Tijdens deze periode van werkloosheid mag je je bijberoep niet uitoefenen. Contacteer je vakbond, de Hulpkas voor Werkloosheid (HVW) of de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) voor meer informatie. 

Hieronder splitsen we je opties op, afhankelijk van het bedrag dat jij aan sociale bijdragen betaalt:

Je betaalt minder dan 745,51 euro per kwartaal aan sociale bijdragen

Deze voorlopige bijdrage is wellicht gebaseerd op je inkomen van 2017. Je kan die voorlopige bijdragen verminderen. Verwacht je dat je netto belastbaar inkomen in 2020 lager zal zijn dan 1.548,18 euro? Dan kan je je bijdragen zelfs tot nul herleiden. Dat kan je zelf via My Liantis doen of vraag het aan je klantenadviseur. Neem een kijkje op onze specifieke pagina voor meer info.

Je betaalt minstens 745,51 euro per kwartaal aan sociale bijdragen

Hier geldt hetzelfde als bij de vorige optie: deze voorlopige bijdrage is wellicht gebaseerd op je inkomen van 2017. Je kan die voorlopige bijdragen verminderen. Verwacht je dat je netto belastbaar inkomen in 2020 lager zal zijn dan 1.548,18 euro? Dan kan je je bijdragen zelfs tot nul herleiden. Dat kan je zelf via My Liantis doen of vraag het aan je klantenadviseur. Neem een kijkje op onze specifieke pagina voor meer info.

Omdat je minstens 745,51 euro per kwartaal aan sociale bijdragen betaalt (hetzelfde bedrag dat zelfstandigen in hoofberoep betalen), heb jij deels dezelfde sociale rechten als zelfstandigen in hoofdberoep. Denk bijvoorbeeld aan pensioenopbouw. Dat geldt echter niet voor het overbruggingsrecht. 

Ben je ziek? Dan kan je ziekte-uitkering als werknemer wel worden aangevuld met die van een zelfstandige. De totale uitkering mag dan wel niet hoger zijn dan de forfaitaire uitkeringen voor een zelfstandige. Contacteer je huisarts voor het formulier arbeidsongeschiktheid en informeer je bij je ziekenfonds voor meer info.

Let wel: de kans is groot dat jouw inkomsten van 2020 dalen. Wanneer binnen een tweetal jaar blijkt dat je netto belastbaar inkomen van 2020 lager was dan 13.993,78 euro, dan zal een deel van je bijdrage worden terugbetaald. Hierdoor zal je kwartaalbijdrage lager dan 745,51 euro komen te liggen, waardoor je ziekenfonds verplicht is de uitkering als zelfstandige terug te vorderen. Spring hier dus verstandig mee om.

Relevante artikels

Lees zeker ook ...