Federaal regeerakkoord 2025: arbeidsmarkthervormingen voor werkgevers - preventie en re-integratie van langdurig zieken 

Het is overduidelijk dat ingrepen nodig zijn om onze sociale zekerheid betaalbaar te houden. Er zijn te weinig mensen aan de slag – we hebben een activiteitsgraad van slechts 72,1 % – en onze productiviteitsgroei is niet groot genoeg. Het is de ambitie om tegen 2029 de activiteitsgraad te laten groeien richting 80 %.   

Een van de speerpunten om de activiteitsgraad op te krikken, is een plan voor de preventie en re-integratie van langdurig zieken. Hierbij wijst de regering de vijf betrokken actoren op hun verantwoordelijkheid. Het gaat dan concreet over werkgevers, werknemers, artsen (behandelende, adviserende en arbeidsartsen), ziekenfondsen en de regionale diensten voor arbeidsbemiddeling. Hierna focussen we ons op die elementen die rechtstreeks van belang zijn voor werkgevers. 

• In de welzijnswetgeving en die op de arbeidsreglementen wordt de aanmoediging toegevoegd om een actief verzuimbeleid te voeren, rekening houdend met de eigenheid van het bedrijf. 
• Er komt een nieuwe vorm van responsabilisering van werkgevers met langdurig zieke werknemers. In de plaats van het huidig systeem waarbij werkgevers met een overmatig aantal langdurig zieke werknemers een responsabiliseringsbijdrage moeten betalen via de RSZ, zullen werkgevers - die geen kmo zijn - gedurende de eerste twee maanden van ziekte na de periode van het gewaarborgd loon 30 % van de ziekte-uitkering moeten betalen. Dit geldt enkel voor de werknemers uit de leeftijdscategorie 18 tot 54 jaar. 
• Werkgevers worden verplicht om na acht weken arbeidsongeschiktheid een inschatting te laten maken van het arbeidspotentieel van hun werknemer door de externe preventiedienst, en desgevallend een re-integratie-traject te starten. Voor werkgevers met meer dan twintig werknemers zal er een sanctionering volgen als niet binnen de zes maanden vanaf de aanvang van de ziekte een re-integratieproces wordt opgestart voor werknemers met nog arbeidspotentieel. 
• In plaats van de huidige verplichte drie maanden wachtperiode wordt het voor werkgevers mogelijk (niet verplicht) om een formeel of informeel re-integratietraject naar werk op te starten vanaf de eerste dag ziekte, mits toestemming van hun werknemer.
• Verkorten van de huidige wachtperiode van negen naar zes maanden arbeidsongeschiktheid voor opstarten van de bijzondere procedure medische overmacht. 
• De werknemer die nog niet ziek is, maar dreigt uit te vallen wegens ziekte, kan aan zijn werkgever en arbeidsarts vragen om preventief een re-integratietraject op te starten. De werkgever is niet verplicht om op dit verzoek in te gaan.  
• Werknemers die hervallen in ziekte zullen pas na acht weken hervatting opnieuw recht hebben op gewaarborgd loon (momenteel bedraagt de hervallingstermijn twee weken). Werkgevers die toelaten dat arbeidsongeschikte werknemers deeltijds het werk hervatten, zijn bij herval geen gewaarborgd loon verschuldigd. 
• Voortaan is, evenwaardig aan de toelating van de adviserend arts, ook een toelating van de behandelend arts of arbeidsarts voldoende om de werknemer aan de slag te laten gaan. De werkgever en de werknemer melden de start van de gedeeltelijke werkhervatting onmiddellijk aan de adviserend arts van het ziekenfonds van de werknemer, zodat de uitkering correct berekend kan worden. 
• De mogelijkheid voor werknemers om jaarlijks drie dagen ziek te zijn zonder attest wordt herleid naar twee dagen. Kmo’s blijven de mogelijkheid behouden om steeds een ziekte-attest te eisen. 
• De bijdrage van 1.800 EUR aan het TNW-fonds is verschuldigd bij iedere beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
• Werknemers die onvoldoende of niet meewerken aan een re-integratietraject (via de werkgever) of een terug-naar-werk-traject (via het ziekenfonds) zullen ernstiger gesanctioneerd worden. De uitkering wordt met 10% verminderd voor wie de administratieve verplichtingen (bv. het invullen van een vragenlijst) niet nakomt. Een afwezigheid zonder geldige motivering op een uitnodiging van een arts (arbeidsarts én adviserend arts) in functie van re-integratie, geeft bij de werknemer aanleiding tot een schorsing van het recht op uitkeringen/gewaarborgd loon. 
• Er komt voor werkgevers een meldpunt ‘verdachte ziekte-attesten’ bij de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst. Sancties voor dokters die frauduleuze medische attesten aanleveren worden aangescherpt. 
• Via datamining worden artsen die aanzienlijk meer/langere arbeidsongeschiktheidsperiodes voorschrijven op hun verantwoordelijkheden gewezen.