Hervorming van de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen

De vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen werd op 1 januari 2025 grondig hervormd. Deze hervorming brengt, naast een aanpassing aan de huidige toepassingsmodaliteiten, ook een heuse uitbreiding met zich mee.  

6 minuten leestijd 18 april 2025

In het kort: wat houdt de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen in? 

Ondernemingen waarvan het omzetcijfer niet meer bedraagt dan 25.000 euro en die daarnaast ook geen activiteiten uitoefenen die de toepassing van deze regeling uitsluiten (verrichten van werken in onroerende staat, horeca-uitbaters die gebruik maken van het geregistreerd kassasysteem, handelaars in recuperatiematerialen…), kunnen opteren voor de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. 

Een van de troeven van deze regeling is natuurlijk dat de btw-formaliteiten voor deze ondernemingen tot een minimum worden herleid. 

Een mogelijk nadeel is daarentegen dat de btw niet gerecupereerd kan worden.  

 

Toepassen van de vrijstellingsregeling in België door een in België gevestigde onderneming 

De hervorming van de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen heeft een impact op de toepassingsmodaliteiten van hierboven vermelde regeling in België. 

 

Wat is er gewijzigd?  

Voor het eerst omschakelen naar de vrijstellingsregeling: op vier momenten mogelijk tijdens het jaar 

Waar het vroeger slechts op twee momenten doorheen het jaar mogelijk was om te schakelen naar de vrijstellingsregeling, is dit vanaf dit jaar op vier momenten tijdens het jaar mogelijk. Het formulier e604b moet telkens vóór een welbepaalde datum worden ingediend:  

  • vóór 15 december bij een gewenste omschakeling op 1 januari;
  • vóór 15 maart bij een gewenste omschakeling op 1 april;
  • vóór 15 juni bij een gewenste omschakeling op 1 juli;
  • vóór 15 september bij een gewenste omschakeling op 1 oktober. 

Naast het respecteren van de meldingsdatum gaat de btw-administratie ook na of de omzetdrempel van 25.000 euro, zowel in het jaar voorafgaand aan de aanvraag als in het reeds verstreken deel van het jaar waarin de aanvraag tot omschakeling gebeurt, steeds gerespecteerd wordt.  

Wegvallen van de tolerantie bij een uitzonderlijke overschrijding van de drempel van 25.000 euro 

Vóór de ingang van de wetswijziging zag de btw-administratie een uitzonderlijke overschrijding van de drempel van 25.000 euro met maximaal 10% door de vingers. De nieuwe regels bepalen echter dat een onderneming die de nationale drempel overschrijdt, sowieso moet overschakelen naar de normale belastingregeling.  

Het tijdstip waarop de normale belastingregeling ingaat, hangt af van het percentage van overschrijding: 

  • Bij een overschrijding van maximum 10%: de ondernemer mag nog tot het einde van het lopende jaar de vrijstellingsregeling toepassen. De overgang naar de normale belastingregeling gaat in vanaf 1 januari van het volgende jaar. De ondernemer moet de btw-administratie hiervan vóór 15 december van het lopende jaar via een formulier e604b op de hoogte brengen. 
    Er geldt een wachttermijn van één kalenderjaar alvorens de ondernemer terug kan keren naar de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. Ook in dit geval moet de onderneming tijdig een formulier e604b indienen om de omschakeling naar de vrijstellingsregeling mogelijk te maken.  
  • Bij een overschrijding met meer dan 10%: de ondernemer moet vanaf het moment van de overschrijding van de drempel met meer dan 10% onmiddellijk toepassing maken van de normale belastingregeling. De onderneming moet in dit geval onmiddellijk de btw-administratie op de hoogte brengen via een formulier e604b.  
    Ook hier geldt een wachttermijn van één kalenderjaar alvorens de ondernemer terug kan keren naar de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. De ondernemer mag ook in dit geval niet vergeten tijdig een formulier e604b over te maken aan de btw-administratie om de omschakeling in orde te brengen.   

Bijkomende formaliteiten 

De verplichting tot het indienen van de jaarlijkse klantenlisting blijft behouden (tenzij het een nihil-listing betreft).  

Daarnaast komt ook de verplichting om uiterlijk op 31 maart van elk jaar het totale bedrag van de leveringen van goederen en/of diensten, ook wanneer deze 0 bedraagt, door te geven aan de administratie. Het gaat om de leveringen die tijdens het vorige kalenderjaar in België zijn verricht.  

Deze verplichting geldt vanaf 2025, wat betekent dat de eerste melding gemaakt moet worden voor 31 maart 2026.   
De FOD Financiën zal op haar website vermelden hoe deze gegevens meegedeeld moeten worden.  

 

Toepassen van de vrijstellingsregeling in één of meerdere andere EU-lidstaten: de SME-regeling 

De hervorming van de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen heeft niet enkel een impact op de toepassing van deze regeling in België. Voortaan is het ook mogelijk om als Belgische onderneming(*) deze bijzondere vrijstellingsregeling van belasting voor kleine ondernemingen, kortweg SME-regeling, in één of meerdere andere EU-landen toe te passen. Ook vice versa is het voor ondernemingen gevestigd in een ander EU-land mogelijk om in België gebruik te maken van deze vrijstellingsregeling. 
 
(*) De administratie spreekt van een Belgische onderneming wanneer de zetel (of het domicilieadres) van de economische activiteit in België gevestigd is.   

Voorwaarden 

Om toepassing te kunnen maken van deze bijzondere vrijstellingsregeling, zowel als Belgische onderneming in een ander EU-land of als buitenlandse onderneming in België, gelden enkele voorwaarden:  

  • De jaaromzet in de Europese Unie mag niet hoger zijn dan 100.000 euro 
    Wordt deze drempel toch overschreden, dan vervalt de mogelijkheid om van de SME-regeling gebruik te maken in een andere EU-lidstaat dan de lidstaat van de zetel van de economische activiteit van de onderneming en dit voor minstens één kalenderjaar.  
     
    De overschrijding van de Unie-drempel heeft enkel een impact op de grensoverschrijdende toepassing van de vrijstelling in andere lidstaten dan de lidstaat van vestiging.  
     
    Bijv.: Een in België gevestigde onderneming die de Unie-drempel overschrijdt, maar in België de drempel van 25.000 euro niet overschrijdt, kan hier in België wel nog steeds gebruik maken van de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. In de andere EU-lidstaten kan deze Belgische onderneming niet langer gebruik maken van de SME-regeling.
  • De toepasselijke nationale drempel moet gerespecteerd worden:
    • Belgische ondernemingen die in het buitenland gebruik willen maken van de SME-regeling moeten de in dat land geldende nationale drempel respecteren. Wordt deze nationale drempel overschreden, dan kan in dat specifieke land de SME-regeling niet langer toegepast worden.  
      In de andere landen waar toepassing gemaakt wordt van de SME-regeling, kan deze regeling wel verder gehanteerd worden, op voorwaarde dat de Unie-drempel niet wordt overschreden. 
    • Buitenlandse ondernemingen die hier in België deze vrijstellingsregeling willen toepassen, moeten de Belgische drempel van 25.000 euro respecteren.  
  • Daarnaast kunnen er ook per land specifieke regels zijn, o.a. rond facturatie, boekhouding…   

 

Te vervullen formaliteiten 

Voorafgaande kennisgeving 

Elke Belgische onderneming die van de SME-regeling gebruik wenst te maken, moet via een module op Intervat, die beschikbaar is sinds 15 april, een voorafgaande kennisgeving indienen bij de btw-administratie.

Op de aanvraag moet elk land aangegeven worden waar de onderneming toepassing wenst te maken van de SME-regeling.  
Ter info: wijzigt dit later, dan moet dit kenbaar gemaakt worden bij de btw-administratie.  

De btw-administratie zal binnen de 35 werkdagen na ontvangst van de kennisgeving een identificatienummer toekennen (dat eindigt op EX). Je klant mag pas toepassing maken van deze SME-regeling vanaf het moment dat de btw-administratie de aanvraag heeft bevestigd. 

Hier kan je nagaan of een onderneming geregistreerd werd voor de toepassing van de SME-regeling en voor welke landen deze registratie alvast in orde is.  

Aangifte omzet 

Binnen één maand na afloop van elk kwartaal moet elke Belgische onderneming die van de SME-regeling gebruik maakt een aangifte van de omzet indienen.  

Het gaat niet alleen om het totale bedrag van de leveringen van goederen en/of diensten uit de lidstaat van vestiging (in dit geval België), maar ook om het omzetcijfer gerealiseerd in de andere EU-lidstaten. Ook wanneer dit bedrag 0 bedraagt, is de aangifte verplicht.  
 
De FOD Financiën zal op haar website vermelden hoe deze gegevens meegedeeld moeten worden.  

Inlichten btw-administratie bij elke aanpassing 

Bij een overschrijding van de Unie-drempel, bij een wijziging van de landen waar toepassing gemaakt wordt/werd van de SME-regeling, bij elke stopzetting… moet de btw-administratie op de hoogte gebracht worden.  

 

Samenvattend 

De vrijstellingsregeling maakte een ware transformatie door en kan nu ook in andere EU-lidstaten toegepast worden, mits indiening en goedkeuring van een voorafgaande kennisgeving.  

Dit heeft als groot voordeel dat een btw-identificatie in dit andere EU-land in dat geval niet meer aan de orde is. Daartegenover staat dat elke belastingplichtige die in een andere EU-lidstaat toepassing maakt van deze regeling per kwartaal zijn omzet moet doorgeven. Een soortgelijke verplichting geldt daardoor ook voor Belgische ondernemingen die de vrijstellingsregeling enkel en alleen in België toepassen.  

 

Liantis helpt je verder 

Liantis Ondernemingsloket volgt dit verder voor je op. 

Moet je intussen een formulier e604 indienen, dan helpen we je natuurlijk ook graag verder.