Onderzoek toont aan: persoonlijkheid ook belangrijk bij kans op burn-out

“Burn-out? Dat komt door werkgevers die te veel druk leggen.” Een vaak gehoord cliché dat hr-partner Liantis tegen het licht hield met een onderzoek bij 713 Vlamingen. En wat blijkt? Naast de werkomgeving kan ook je persoonlijkheid een grote rol spelen in de kans op burn-out.

3 minuten leestijd Persbericht 18 januari 2019

Vlaams onderzoek

Onderzoekers van hr-partner Liantis bevroegen in totaal 713 Vlaamse werknemers, zowel arbeiders als bedienden. Daaruit blijkt dat 6,7% effectief te kampen heeft met een burn-out. Bij mannen ligt dat aantal iets lager op 5,7% terwijl het cijfer bij vrouwen 7,3% is. Daarnaast kwam uit de vragenlijsten dat 15% van de medewerkers een risico heeft op burn-out.

De onderzoekers van Liantis gingen vervolgens na in welke mate er een relatie bestaat tussen bepaalde persoonlijkheidstypes en de scores op vragenlijsten rond burn-out. “We baseerden ons op ‘the big five’ uit de wetenschappelijke literatuur als het gaat om types persoonlijkheden: neuroticisme, hulpvaardigheid, openheid voor nieuwe ervaringen, zorgvuldigheid en extraversie”, legt wetenschappelijk medewerkster Heidi Janssens van Liantis uit. “Natuurlijk is dit geen zwart-witverhaal en ben je niet compleet extravert of neuroot. Je scoort dus hoog of laag op die verschillende schalen.”

Extraverte mensen: minder kans op burn-out

Uit het onderzoek blijkt duidelijk dat het persoonlijkheidstype een rol speelt in de kans op burn-out. Zo hebben medewerkers die hoger scoren op de schaal van neuroticisme, ook een hogere score op de burn-outschaal. Daarnaast bestaat er ook een verband tussen een hogere score op extraversie en een lagere score op burn-out. Samengevat zou je kunnen zeggen dat extraverte mensen minder kans hebben op burn-out terwijl dat bij gespannen, nerveuze mensen net hoger ligt.

“Het toont duidelijk aan dat je de impact van persoonlijkheid niet mag onderschatten. Zo draagt persoonlijkheid wel degelijk een deel bij in de verklaring van burn-outs”, bevestigt Heidi Janssens. “Natuurlijk is het nooit helemaal te wijten aan persoonlijkheid, ook de werkomgeving of andere factoren (zoals thuissituatie) spelen een zeer belangrijke rol. Het gaat dus altijd om een combinatie.”

Het moet sowieso een genuanceerd ‘en-enverhaal’ zijn: als je naast de individuele aanpak geen oog hebt voor de werkomgeving, dan zullen je inspanningen weinig effect hebben.

Tips voor werkgevers

Maar hoe kan dit inzicht werkgevers nu helpen om burn-outs in hun bedrijf tegen te gaan? “Je kan werknemers en leidinggevenden er wel bewust van maken en hen hiermee laten omgaan", vertelt Caroline Salens. "Het moet sowieso een genuanceerd ‘en-enverhaal’ zijn: als je naast de individuele aanpak geen oog hebt voor de werkomgeving, dan zullen je inspanningen weinig effect hebben.”

“Een concrete actie kan bijvoorbeeld zijn dat je je leidinggevenden hiervan bewust maakt zodat zij hun mensen goed kunnen inschatten en de juiste acties nemen. Valt een werknemer toch uit met burn-out? Dan is het belangrijk om die persoon niet zomaar te laten herstarten, maar vooraf samen te kijken naar de factoren die tot de burn-out geleid hebben. Als je ook oog hebt voor de persoonlijke factoren, zal je de werknemers beter begrijpen, kan je hen beter leiding geven  én zal je uiteindelijk gelukkigere en performantere werknemers hebben. Iemand die zeer introvert is en waarvan je weet dat hij of zij soms teveel hooi op de vork neemt, zal je misschien sneller moeten benaderen dan een extraverte persoon die zijn eigen grenzen zelf op tijd zal aangeven”  

“Ten slotte moeten werkgevers weg van de ‘schuldvraag’: de schuld van te veel werk, of de schuld van de werknemer die niet om kan met stress. Het is altijd een gedeelde verantwoordelijkheid.”