Vaccinatiecentra zoeken vrijwilligers: komt iedereen in aanmerking?

Heel wat vaccinatiecentra die binnenkort de deuren openen zoeken nog vrijwilligers. Uit een getuigenis van een huisartsenwachtpost in Noord West-Vlaanderen (HABO vzw) blijkt dat er bijvoorbeeld ook nog heel wat medisch geschoolde vrijwilligers nodig zijn. Maar vele mensen twijfelen of ze wel in aanmerking komen. Want kan je vrijwilliger zijn als je tijdelijk werkloos bent? Wat met je pensioen wanneer je gaat bijspringen? En welke vergoeding krijg je eventueel? Hr-dienstengroep Liantis beantwoordt enkele prangende vragen.

5 minuten leestijd Persbericht 16 februari 2021

Vrijwilligers gezocht

Binnenkort beginnen de vaccinaties in de vele vaccinatiecentra in ons land. Heel wat centra zoeken nog vrijwilligers voor verschillende profielen. Huisartsenkring Brugge en Omgeving (HABO vzw) zorgt bijvoorbeeld voor de medische profielen die meehelpen in 5 West-Vlaamse vaccinatiecentra (Brugge, Blankenberge, Oostkamp, Zedelgem en Knokke). Hoewel ze daar al over een poule beschikken van meer dan 500 medisch geschoolde vrijwilligers, zijn ze nog steeds op zoek naar extra vrijwilligers.

“We willen een zeer brede groep vrijwilligers hebben, omdat we schrik hebben dat we anders in de problemen zullen komen wanneer we in mei, juni en de zomermaanden naar een piekmoment gaan”, getuigt Vanessa Dehullu, COVID coördinator bij HABO. “Dan zijn veel mensen met vakantie en zullen studenten die voordien bijgesprongen hebben in de blokperiode zitten. Vandaar dat wij alle vrijwilligers zoals artsen op rust, assistenten-apothekers, ambulanciers en heel wat andere mensen met medische en paramedische  kennis zeker vragen om zich kandidaat te stellen als vrijwilliger.” HABO richtte een speciale website in waar medewerkers zich kandidaat kunnen stellen: planningvacc.habovzw.be . Mensen die als vrijwilliger willen bijspringen in andere regio’s, kunnen terecht bij het vaccinatiecentrum in hun buurt.

8 concrete vragen

“Heel wat mensen hebben zeker zin om zich nuttig te maken en bij te springen. Maar toch blijven er heel wat vragen bestaan: kunnen ze tijdens hun tijdelijke werkloosheid aan de slag als vrijwilliger? Heeft vrijwilligerswerk invloed op hun pensioen? En krijgt iedereen zomaar een vergoeding? We hopen dat we door deze informatie kort maar krachtig toe te lichten, nog meer mensen kunnen overtuigen om aan de slag te gaan als vrijwilliger”, vertelt Matthias Debruyckere, expert bij het kenniscentrum van hr-dienstengroep Liantis.  

Liantis verzamelde daarom de antwoorden op 8 concrete vragen:

  • Wat houdt vrijwilligerswerk precies in en moet je een contract tekenen?

“Vrijwilligerswerk – dat kan vanaf 16 jaar –  is in principe onbetaald werk dat vrijwillig gebeurt voor een organisatie die geen winst nastreeft. Dit werk wordt niet gezien als een beroepsactiviteit en er worden geen sociale bijdragen op betaald. Je bouwt via je vrijwilligerswerk ook geen sociale rechten op.

Je moet in principe geen contract afsluiten met de organisatie waar je als vrijwilliger wil werken, maar ze moeten je wel informeren over je rechten en plichten. “

  • Welke vergoeding krijg je als vrijwilliger?

“Voor vrijwilligerswerk kan je een onkostenvergoeding krijgen. Er bestaan daarvoor twee mogelijke systemen:

  1. Ofwel kan je aanspraak maken op een forfaitaire kostenvergoeding. Die maximumplafondbedragen worden jaarlijks vastgelegd. In 2021 is dat 35,41 euro per dag en 416,16 euro per jaar. Voor wie als crisisvrijwilliger in het eerste kwartaal 2021 bijspringt in een vaccinatiecentrum, bedraagt de maximale, jaarlijkse kostenvergoeding uitzonderlijk 2.600,90 euro. Het is voorlopig nog onduidelijk of deze regeling ook verlengd zal worden.
  2. Ofwel bewijs je je onkosten en dan kan de organisatie waarvoor je als vrijwilliger werkt die kosten volledig vergoeden. Dan gelden er geen maximumbedragen, maar dan moet je die onkosten wel kunnen bewijzen.

Opgelet: als de vergoedingen hoger zijn dan hierboven vermeld, dan wordt dit werk niet meer gezien als een vrijwilligersactiviteit en zijn de regels van een beroepsbezigheid (als werknemer of zelfstandige) van toepassing. In dat geval moet je dus ook sociale bijdragen betalen.”

  • Ben je als vrijwilliger beschermd mochten er fouten gebeuren?

“De organisaties die de leiding hebben over de vaccinatiecentra en die vrijwilligers inschakelen zullen deze vrijwilligers ook verzekeren. Zo ben jij als vrijwilliger niet aansprakelijk voor eventuele schade aan derden, maar wel de organisatie.”

  • Mag je vrijwilligerswerk doen als je tijdelijk werkloos bent?

“Dat kan. De RVA heeft op haar website uitdrukkelijk gezet dat de tijdelijk werkloze de RVA niet vooraf moet verwittigen dat hij vrijwilligerswerk start, wat normaal gezien wel moet gebeuren.”

  • Mag je vrijwilligerswerk doen als je arbeidsongeschikt bent en jouw werkgever jouw (gewaarborgd) loon doorbetaalt (eerste maand van de ziekte)?

“Dat is zeker mogelijk, tenzij de aard van dit werk natuurlijk zou aantonen dat je eigenlijk niet echt ziek bent of als dit vrijwilligerswerk jouw genezingsproces zou bemoeilijken of verhinderen. Om problemen te vermijden is het daarom beter om hierover voorafgaandelijk in overleg te gaan met je werkgever. “

  • Kan je vrijwilligerswerk doen als je ziekte-uitkeringen via jouw ziekenfonds krijgt (na de eerste maand van ziekte)?

“Als je een ziekte-uitkering geniet, dan moet je voor iedere activiteit, ook als vrijwilliger, voorafgaandelijk de goedkeuring vragen aan de adviserend geneesheer van je ziekenfonds. Die zal oordelen of de activiteit verenigbaar is met je medische toestand. Als dat het geval is, zal je als vrijwilliger aan de slag kunnen (maar binnen de beperkingen die de adviserend geneesheer je oplegt).”

  • Kan je als gepensioneerde vrijwilligerswerk doen en welke impact heeft dat op je pensioen?

“Vrijwilligerswerk heeft geen impact op je pensioen. Opgelet: geniet je van een ‘IGO’ (inkomensgarantie voor ouderen)? Dan moet je dit wel melden aan de Federale Pensioendienst (FPD).”

  • Kan je als zelfstandige vrijwilligerswerk doen?

“Als zelfstandige ondernemer (ongeacht je statuut) mag je zeker aan vrijwilligerswerk doen, ‘zolang het geen beroepsmatig karakter’ heeft en zolang je de limieten van de eventuele vrijwilligersvergoeding (zie hierboven) respecteert. Dan heeft dit vrijwilligerswerk dus ook geen impact op je sociale rechten of je sociale bijdragen als zelfstandige.”