Tools & resources
Start vandaag nog als zelfstandige via het online ondernemingsloket van Liantis
Sluit je vandaag nog aan bij het Sociaal Verzekeringsfonds
Sluit je vandaag nog aan bij het sociaal Verzekeringsfonds
Ready, set, go!
Zoek snel de NACE-cijfercode op van de activiteiten die je als ondernemer uitoefent.
Meest gezocht
De Russische invasie in Oekraïne brengt een gigantische vluchtelingenstroom op gang. Deze mensen komen in eerste instantie vaak in één van de buurlanden van Oekraïne, zoals Polen, terecht. Het valt te voorspellen dat we ook in België heel wat vluchtelingen zullen opvangen. En dan rijst de vraag: mag ik als werkgever een Oekraïense inwoner zomaar aanwerven als hij of zij hier aan de slag wil? We vatten hieronder de belangrijkste principes even voor je samen.
In België geldt al sinds halverwege de jaren zeventig een migratiestop. Dit betekent dat migranten in principe niet zomaar kunnen werken in België. Op deze regel bestaan er heel wat uitzonderingen. Al dan niet afhankelijk van een tewerkstellingstoelating, kunnen werkgevers soms toch een niet-Belgische werknemer aanwerven.
De bekendste uitzondering is dat personen met de nationaliteit van één van de lidstaten van de Europese Unie en/of de Europese Economische Ruimte, vrij toegang hebben tot onze arbeidsmarkt. Een Belgische werkgever moet geen tewerkstellingstoelating hebben om bijvoorbeeld een Nederlander, Pool of Kroaat aan te werven. Aangezien Oekraïne geen lid is van de Europese Unie (en de Europese Economische Ruimte) kunnen personen met de Oekraïense nationaliteit hier niet op basis van deze uitzondering werken. Verder voorzag de regelgeving geen specifieke uitzondering waardoor Oekraïners algemeen toegang kregen tot de Belgische arbeidsmarkt.
Op donderdag 3 maart besloot de Europese Unie de regels aan te passen. Op dat moment keurde de Europese Raad unaniem een voorstel goed waardoor de Oekraïense vluchtelingen tijdelijk een verblijfsstatuut als ontheemde krijgen. Hierdoor kunnen ze niet alleen legaal verblijven binnen de lidstaten van de Europese Unie, maar kunnen ze ook zonder tewerkstellingstoelating werken.
Zowel personen met de Oekraïense nationaliteit, als personen die in Oekraïne verbleven onder de status van internationale bescherming of als staatloze, komen in aanmerking voor dit statuut. Het statuut als ontheemde is wel van tijdelijke aard. In eerste instantie geldt het ontheemde-statuut voor een periode van één jaar. Na het eerste jaar, naargelang de omstandigheden, kan deze verlengd worden tot maximum drie jaar.
Sinds maandag 7 maart kunnen alle vluchtelingen uit Oekraïne zich laten registreren bij een speciaal ‘registratiecentrum’. Op het moment van de registratie ontvangen ze een attest als ontheemde. Van het lokale gemeentebestuur waar ze verblijven, krijgen ze met dit attest eerst 'een bijlage 15' en daarna een elektronische verblijfskaart A. Een werkgever kan een vluchteling die in het bezit is van deze documenten onmiddellijk in dienst nemen.
Hierboven hebben we al benadrukt dat dit statuut van tijdelijke aard is. Na één jaar, of langer na een verlenging, kunnen de vluchtelingen niet verder gebruiken maken van dit statuut. Dit betekent dat zij die niet langer onder het ontheemde-statuut vallen, andere procedures moeten volgen om verder in België te mogen verblijven en werken. Het is dan ook belangrijk om dit als werkgever mee in de gaten te houden.
Een mogelijke oplossing is dat de vluchteling erkenning probeert te bekomen als asielzoeker. Bij een gunstige beoordeling van die aanvraag, krijgt de betrokkene eveneens onvoorwaardelijk toegang tot de Belgische arbeidsmarkt.
Kan een Oekraïense vluchteling ook starten met een zelfstandige activiteit in België als hij of zij dat wil? Net als elke andere startende zelfstandige met een buitenlandse nationaliteit, moeten ook zij dan eventueel beschikken over een beroepskaart.
Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen zich laten registreren bij een speciaal registratiecentrum waar ze een attest van tijdelijke bescherming ontvangen. Met dit attest kunnen ze via het lokaal gemeentebestuur waar ze verblijven, een verblijfskaart type A van beperkte duur (één jaar) aanvragen. Een vluchteling die hiervan in het bezit is, kan hiermee aan de slag in België.
Wie als Oekraïner met een tijdelijk verblijfsvergunning type A aan de slag wil als zelfstandige, heeft ook een beroepskaart nodig om een zelfstandige activiteit te mogen uitoefenen. Afhankelijk van het gewest waar hij of zij de zelfstandige je activiteit wil uitoefenen, gelden andere regels en voorwaarden. In België kan je zo’n aanvraag indienen via het WSE-loket van Vlaanderen of via het ondernemingsloket voor het Waalse en Brussels Hoofdstedelijke gewest. Neem voor meer informatie contact op met Liantis ondernemingsloket.