Alles wat je moet weten over ouderschapsverlof voor je medewerkers

Wil je medewerker ouderschapsverlof opnemen om voor zijn of haar kind te zorgen? En vraag je je af welke voorwaarden er gelden en hoe lang het verlof mag duren? We vertellen je wat je als werkgever moet weten over ouderschapsverlof.

Wat is ouderschapsverlof?

Ouderschapsverlof is een specifieke vorm van volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking. Het biedt medewerkers de mogelijkheid tijdelijk niet of minder te werken zodat zij voor hun jonge kind(eren) kunnen zorgen. Er is betaald ouderschapsverlof en onbetaald ouderschapsverlof.

Wat zijn de voorwaarden voor ouderschapsverlof?

Het recht op ouderschapsverlof geldt voor mensen die verwant zijn met het kind voor wie ze het verlof aanvragen. Concreet gaat het om de volgende medewerkers:

  • de biologische moeder, de biologische vader.
  • de ouder die het kind heeft erkend.
  • de echtgenote of de partner van de biologische moeder van het kind die meemoeder is geworden.
  • de adoptieouders.

Pleegouders kunnen geen beroep doen op ouderschapsverlof, maar kunnen wel pleegzorgverlof opnemen.

Voor hetzelfde kind kunnen twee ouders ouderschapsverlof krijgen. Het recht is niet overdraagbaar van de ene op de andere ouder. Dat betekent dat wanneer de moeder ouderschapsverlof opneemt en de vader niet, de moeder niet ook nog het verlof van de vader mag opnemen zodat zij twee ouderschapsverloven geniet voor hetzelfde kind.

Hoeveel ouderschapsverlof kan je medewerker opnemen?

Betaald ouderschapsverlof

Binnen ouderschapsverlof kan je medewerker kiezen om dit op verschillende manieren op te nemen, afhankelijk van wat het beste bij zijn/haar levensstijl en behoeften aansluit. Betaald verlof is voor ouders met kinderen tot 12 jaar (maximum 21 jaar bij een lichamelijke of verstandelijke beperking, zie verder.).

Je medewerker kan opteren om het ouderschapsverlof op volgende manieren betaald op te nemen: 

  • Volledig voor een periode van 4 maanden
  • Halftijds voor een periode van 8 maanden
  • ⅕ voor een periode van 20 maanden
  • 1/10 voor een periode van 40 maanden

Een combinatie van deze vier vormen is mogelijk voor zover je medewerker het maximum van vier maanden voltijds ouderschapsverlof respecteert.

Let wel, je medewerker hoeft het ouderschapsverlof niet aaneengesloten op te nemen maar kan de periodes ook opsplitsen. Dit kan echter enkel in samenspraak met jou als werkgever.

Voorbeeld

Tine heeft een zoon die net 11 jaar is geworden en nam de voorbije twee jaar telkens een maand ouderschapsverlof om tijdens de zomervakantie voor hem te zorgen. Na afloop van de tweede voltijdse maand beslist ze in overleg met haar werkgever om de twee resterende maanden op te nemen als loopbaanvermindering. Daardoor werkt ze nog gedurende tien maanden vier dagen per week in plaats van vijf.

De leeftijdsgrens wordt opgetrokken naar 21 jaar wanneer het kind voor minstens 66% getroffen is door een lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid. Hetzelfde geldt voor:

  • kinderen met een aandoening waarvoor ten minste 4 punten toegekend worden in pijler I van de medisch-sociale schaal (cf. regelgeving kinderbijslag);
  • kinderen met een aandoening waarvoor minstens 9 punten in alle drie de pijlers van de medisch-sociale schaal toegekend werden.

Aan de opname van dit ouderschapsverlof zijn in principe uitkeringen van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) verbonden.

Onbetaald ouderschapsverlof

Onbetaald ouderschapsverlof is geregeld in een collectieve arbeidsovereenkomst van de Nationale Arbeidsraad. De medewerker hoeft dit verlof niet verplicht voltijds, halftijds of met een vijfde op te nemen. Zo kunnen medewerkers bijvoorbeeld ook hun loopbaan met een derde verminderen.

Het onbetaald ouderschapsverlof is vier maanden voltijds voor elk kind tot het 8 jaar wordt. Ook adoptieouders en ouders die het kind erkend hebben, kunnen van onbetaald ouderschapsverlof genieten.

Verder kunnen medewerkers een aangepaste arbeidsregeling of een aangepast werkrooster aanvragen voor een periode van maximaal zes maanden die volgt op het einde van het ouderschapsverlof. De medewerker moet hiervoor uiterlijk drie weken voor het einde van het lopende ouderschapsverlof een schriftelijke aanvraag richten aan de werkgever. In deze aanvraag moeten de redenen vermeld staan die verband houden met een betere combinatie van het beroeps- en gezinsleven.

Andere types verlof om voor je kind te zorgen

Wil je medewerker toch nog meer verlof opnemen om voor zijn/haar kind te zorgen? Dan kan dit door tijdskrediet op te nemen met motief zorg. Dit kan je medewerker perfect combineren met het traditionele ouderschapsverlof. Veelal wordt eerst ouderschapsverlof opgenomen en nadien overgeschakeld op tijdskrediet. 

Waar jij en je medewerker wel op moeten letten, is dat de rechten en voorwaarden voor tijdskrediet anders liggen dan voor ouderschapsverlof. Zo kan je tijdskrediet voltijds, halftijds of met ⅕ opnemen met in totaal recht op 51 maanden tijdskrediet. Bovendien worden de uitkeringen ook op een andere manier uitbetaald.

Hoe vraag ik ouderschapsverlof aan?

Vraagt je medewerker binnenkort ouderschapsverlof aan, dan moet hij twee zaken regelen vooraleer hij dit verlof kan opnemen: de aanvraag bij de RVA indienen en jou als werkgever voldoende tijdig informeren. 

Voor de aanvraag bij de RVA vul je een digitaal formulier in ten laatste twee maanden na het begin van het ouderschapsverlof. Splitst je medewerker zijn/haar ouderschapsverlof op, dan kan hij/zij bij elke aanvraag bij de RVA een ander regime kiezen.

Daarnaast moet je medewerker jou voor dit tijdskrediet ook minstens twee en maximum drie maanden vooraf op de hoogte brengen met een aangetekende brief. Daarin moeten de begin- en einddatum van het ouderschapsverlof opgenomen zijn en de vorm waarin dit opgenomen zal worden (voltijds, halftijds of andere). Eveneens bezorgt je medewerker je een geboortebewijs van zijn/haar kind als bijlage.

Bedrag uitkering ouderschapsverlof

De medewerker ontvangt een forfaitair bedrag als onderbrekingsuitkering. De uitkering voor het ouderschapsverlof wordt niet berekend in functie van zijn of haar loon.

Op de website van de RVA kan je nazien welke bedragen van toepassing zijn bij de uitkering van het ouderschapsverlof. 

Zoek je als werkgever meer informatie over ouderschapsverlof? Liantis helpt je graag verder!

Sociaal secretariaat