Tools & resources
Start vandaag nog als zelfstandige via het online ondernemingsloket van Liantis
Sluit je vandaag nog aan bij het Sociaal Verzekeringsfonds
Sluit je vandaag nog aan bij het sociaal Verzekeringsfonds
Ready, set, go!
Zoek snel de NACE-cijfercode op van de activiteiten die je als ondernemer uitoefent.
Meest gezocht
De som van de kosten die bij een reorganisatie of ontslagronde komen kijken, wordt ook wel het ‘sociaal passief’ genoemd. Om die kosten op te kunnen vangen, doe je er als werkgever goed aan een reserve aan te leggen. Als gevolg van de invoering van het eenheidsstatuut kan je hiervoor sinds 2019 onder bepaalde voorwaarden op een speciale fiscale vrijstelling rekenen.
De reorganisatie van een onderneming kan afvloeiingen of de herplaatsing van medewerkers met zich meebrengen. Hier gaan doorgaans een aantal – al dan niet wettelijk verplichte – kosten mee gepaard, zoals bijvoorbeeld ontslagvergoedingen. De raming van die totale kost voor een werkgever wordt ‘sociaal passief’ genoemd.
In 2014 voerde de overheid het eenheidsstatuut in. Nieuwe – en in veel gevallen langere – opzegtermijnen zorgden voor hogere ontslagkosten. Om die kosten op te vangen, voorzag de regering in een speciale fiscale vrijstelling voor werkgevers die een reserve opbouwen om hun sociaal passief te bekostigen: het ‘sociaal passief eenheidsstatuut’.
De fiscale vrijstelling geldt enkel voor werknemers die minstens 5 jaar anciënniteit in het eenheidsstatuut hebben. Het speelt geen rol of de werknemer in dienst is getreden vóór of na 1 januari 2014.
Als werkgever kun je jaarlijks ervoor kiezen een bepaald bedrag af te trekken van je belastbare winst of baten. Je onderneming moet dus wel winst maken om van deze vrijstelling te kunnen genieten.
Bovendien moet je de FOD Financiën elk jaar een nominatieve lijst bezorgen met daarop onder meer de persoonsgegevens van je medewerkers en de nodige info over hun tewerkstelling en verloning. Aangifte van deze lijst zal via de Belcotax-applicatie verlopen, maar de precieze werkwijze hiervoor moet nog vastgelegd worden door de fiscus.
VZW’s die vallen onder het belastingstelsel voor rechtspersonen kunnen geen aanspraak maken op een fiscale vrijstelling voor de aanleg van een sociaal passief.
De grootte van het bedrag dat in aanmerking komt, is afhankelijk van het aantal dienstjaren van je werknemer:
De berekeningsbasis voor de vrijstelling is begrensd tot 1.500 euro, plus 30% van het gedeelte van het maandloon dat hoger is dan 1.500 euro en begrensd tot 2.600 euro. Bovendien wordt de vrijstelling gespreid over vijf jaar, in schijven van telkens 20% van het totale sociaal passief voor dat jaar.
Als werkgever geniet van je deze vrijstelling zolang je werknemer in dienst blijft. Van zodra de werknemer het bedrijf verlaat, om welke reden dan ook, moet je vrijgestelde bedrag terug bij je winsten en baten voegen. De resterende schijven van de vrijstelling gaan op dat moment verloren.
In dat geval hoef je geen ontslagvergoeding te betalen. Op het gespaarde bedrag betaal je eenmalig de belastingen die je tot dan toe uitspaarde.
In dat geval ben je een ontslagvergoeding verschuldigd. De vrijstelling voeg je op dat moment toe aan de winst of baten van je onderneming. Tegelijkertijd breng je het bedrag in mindering van de ontslagkost, die op zijn beurt aftrekbaar is.
De vrijstelling voor een werknemer bedraagt 5.000 euro. Wanneer deze werknemer zijn ontslag krijgt, heeft hij echter recht op een verbrekingsvergoeding van 5.100 euro.
Op de vrijstelling (5.000 euro) betaalt de werkgever eenmalig belastingen. De verbrekingsvergoeding of het loon tijdens de opzeggingstermijn zijn aftrekbare beroepskosten.
Beide bedragen heffen elkaar op ten belope van 5.000 euro. Het verschil van 100 euro kan de werkgever in het jaar van het ontslag als (bijkomende) kosten fiscaal aftrekken.
De vrijstelling sociaal passief eenheidsstatuut kan je ten vroegste vanaf 1 januari 2023 toepassen. Is je boekjaar gelijk aan een kalenderjaar, dan kan je de vrijstelling dus voor het eerst toepassen voor de fiscale aangifte van 2024. Bij een verschoven boekjaar heeft de nieuwe regeling al effect in 2023.
Moet je als werkgever een medewerker ontslaan? Lees alles wat je moet weten in dit gratis e-book.