De ‘vennootschap onder firma’ of VOF is de minst gereglementeerde en meest eenvoudige vennootschapsvorm. De VOF overleefde de hervorming van het vennootschapsrecht en wordt in het nieuwe wettelijk kader aanzien als een specifieke soort maatschap.
De VOF is een maatschap met rechtspersoonlijkheid. Voor de oprichting hoef je niet bij de notaris langs te gaan, heb je geen financieel plan nodig, en moet je evenmin een jaarrekening publiceren. Als vennoot ben je echter onbeperkt aansprakelijk wanneer je VOF schulden maakt. Je privévermogen is dus niet afgeschermd. Hou daar zeker rekening mee als je overweegt om een VOF op te richten.
Je kan een VOF oprichten samen met één of meerdere vennoten. Er is geen wettelijk minimumkapitaal. Maar elke vennoot is wel hoofdelijk aansprakelijk voor alles wat de VOF doet. Als het misgaat, kan het je dus veel kosten, want je privévermogen is niet beschermd.
Verder is een VOF een zuivere personenvennootschap. Dit betekent dat een VOF ontbonden wordt bij het overlijden van een van de vennoten. Daarnaast kunnen de vennoten hun aandelen niet verkopen of schenken zonder akkoord van de medevennoten. In principe is zelf voor alle beslissingen van de VOF gelijkgestemdheid nodig tussen de vennoten.
Notariskosten spaar je bij de oprichting van een VOF uit, omdat er geen notariële akte nodig is bij oprichting. Toch is het aangewezen om je voor de opmaak van de (onderhandse) oprichtingsakte te laten bijstaan door een specialist.
Er is geen minimumkapitaal voorzien om een VOF te starten. Je kan kapitaal, maar ook goederen of arbeid inbrengen. Dat leg je best in de oprichtingsakte vast.
Elke vennoot van een VOF is onbeperkt persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk. Jij kan dus aansprakelijk gesteld worden voor wat een andere vennoot heeft gedaan. Onbeperkt betekent: niet beperkt tot je eigen inbreng. Je privévermogen is dus niet afgeschermd. Deze aansprakelijkheid is duidelijk de reden waarom er zo weinig vennootschappen onder firma zijn.
Omdat je VOF een rechtspersoon is, moet je een boekhouding voeren en betaal je belastingen aan het tarief van de vennootschapsbelasting.
Op het eerste zicht lijkt een VOF erg goed op een eenmanszaak en op een BV. Toch zijn er enkele belangrijke verschillen, zowel op het vlak van aansprakelijkheid als op het vlak van opstartformaliteiten.
Een eenmanszaak valt samen met een natuurlijk persoon, terwijl een VOF een aparte rechtspersoon is. Bij een eenmanszaak is er dus, in tegenstelling tot bij de VOF, geen onderscheid tussen je privévermogen en het vermogen van je onderneming. Een VOF moet als rechtspersoon een aparte boekhouding voeren; daarbij betaalt ze belastingen aan het tarief van de vennootschapsbelasting.
Een VOF is de eenvoudigste vennootschapsvorm, waarbij je zonder kapitaalinbreng en zonder bezoek aan de notaris kan starten. Omdat je als vennoot onbeperkt hoofdelijk en persoonlijk aansprakelijk bent wanneer je met de VOF schulden maakt, denk je beter aan een BVBA als je zulke risico’s wil uitsluiten. Een BV kost je meer geld en werk, maar je kan niet persoonlijk failliet gaan.
Sinds 1 mei 2019 is het nieuwe Wetboek van vennootschappen en verenigingen van kracht. In tegenstelling tot enkele andere vennootschapsvormen, bleef de VOF wel bestaan in het nieuwe kader. De VOF is voortaan een vorm van maatschap maar dan wel mét rechtspersoonlijkheid.
De basisprincipes van de VOF blijven dezelfde als in het ‘oude’ vennootschapsrecht. Je moet nog steeds met minstens twee vennoten zijn, valt één van beide vennoten weg, dan wordt de vennootschap onder firma automatisch ontbonden. Daar tegenover staat een vereenvoudiging en flexibilisering op het vlak van communicatie en bestuursregels.
Klaar om te starten? Sluit je vandaag nog eenvoudig aan via het online ondernemingsloket!
Sluit je aan