Wie als zelfstandige aan de slag gaat, staat voor een aantal belangrijke keuzes. Enkele daarvan hangen nauw samen met het sociaal statuut. Start je als zelfstandige in hoofdberoep of zelfstandige in bijberoep? Misschien help je wel in de zaak van je echtgenoot of echtgenote? Liantis sociaal verzekeringsfonds gidst je doorheen het sociaal statuut van de zelfstandige.
Zelfstandigen en werknemers zijn onderworpen aan een sociaal statuut. Een sociaal statuut brengt zowel verplichtingen met zich mee, bijvoorbeeld de betaling van sociale bijdragen, als rechten, bijvoorbeeld recht op een pensioen of ziekteverzekering.
Werknemers hebben een ander sociaal statuut dan zelfstandigen. Als zelfstandige zorg je zelf voor je aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds. Dit moet je regelen vóórdat je start als zelfstandige.
Ben je werknemer, dan regelt je werkgever je sociale zekerheid door inhoudingen op je loon en zorgt hij voor je verschillende verzekeringen. Als zelfstandige moet je je zelf aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds en betaal je per kwartaal een sociale bijdrage.
De sociale bijdragen voor zelfstandigen liggen aanzienlijk lager dan die voor werknemers. Dit verschil weerspiegelt zich in een verschil in uitkeringen. Als zelfstandige krijg je veelal minder uitgekeerd bij ziekte, invaliditeit of pensioen. Deze verschillen kan je opvangen met aanvullende verzekeringen via Liantis. Zo kan je je sociaal statuut optimaliseren op een manier die past bij jouw situatie.
Zelfstandigen in hoofdberoep en meewerkende partners hebben dankzij hun sociale bijdrage verschillende rechten. Zij hebben onder andere recht op de opbouw van een wettelijk rust- en overlevingspensioen, een verzekering voor medische zorgen en arbeidsongeschiktheid, gezinsbijslag en overbruggingsrecht. Voor andere zelfstandigen – zoals zelfstandigen in bijberoep – leveren de betaalde sociale bijdragen in principe niets op. Het zijn dan eerder solidariteitsbijdragen.
Of je zelfstandige in hoofdberoep of in bijberoep bent, hangt af van je specifieke situatie. Hieronder staan de verschillende mogelijkheden verder uitgelegd in een handig overzicht.
Je kan je aansluiten in bijberoep wanneer je voldoende sociale rechten ontvangt uit een ander statuut (ambtenaar of loontrekkende) of je voldoende vervangingsinkomsten hebt (bijv. werkloosheid of ziekte). Is dit niet het geval, dan moet je je aansluiten als zelfstandige in hoofdberoep.
Help je of vervang je je partner in zijn of haar eenmanszaak? Dan ben je een meewerkende echtgenoot. Onder die noemer moet je je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds, tenzij je voldoende bescherming geniet vanuit een ander sociaal statuut.
Je oefent je zelfstandige activiteiten uit in hoofdberoep maar afhankelijk van je inkomen en jouw hoedanigheid (gehuwd, weduwe/weduwnaar, statutair leerkracht,…) kan je de toepassing van artikel 37 vragen.
Ontvang je een pensioen en zet je je zelfstandige activiteiten verder? Dan betaal je in de meeste gevallen slechts 14,70% sociale bijdragen in plaats van 20,50%. Heb je de wettelijke pensioenleeftijd bereikt en neem je je pensioen nog niet op, dan blijft het bijdragepercentage van 20,50% van toepassing.
Je hoedanigheid als gepensioneerde heeft ook een invloed op de opbouw van je sociale rechten. Neem contact op met Liantis voor advies op maat.
Werk je mee in de eenmanszaak van een zelfstandige of een familielid? Dan ben je onder bepaalde voorwaarden een zelfstandige helper. Hiervoor bestaat geen apart sociaal statuut. Je meldt je aan als zelfstandige in hoofdberoep, bijberoep of onder artikel 37.
Ben je als student naast je studies ook actief als zelfstandige? Dan heb je sinds 1 januari 2017 een eigen statuut, dat van de student-zelfstandige.
Kriebelt het om je eerste stappen te zetten als ondernemer, maar wil je ondertussen toch nog je activiteiten als werknemer behouden? Of ben je zelfstandige in hoofdberoep en denk je eraan om een (tijdelijke) opdracht als werknemer te aanvaarden? Dan kom je in aanmerking voor het statuut van zelfstandige in bijberoep.
Meer info over het sociaal statuut? Vul onze gratis Starters GPS in en ontvang een gepersonaliseerd stappenplan voor een snelle en correcte opstart.
Naar de Starters GPS