Maatschap oprichten - dit moet je weten!

Je wil samenwerken met collega-zelfstandigen, maar kan moeilijk voorspellen of de samenwerking een lang leven beschoren is? Je wil je als jonge, creatieve ondernemer in een niet in al te strikte vennootschapsvorm engageren, maar toch een aantal duidelijke afspraken vastleggen? Dan is een maatschap een interessante piste voor jou!

Aansluiten Sociaal verzekeringsfonds

Wat is een maatschap?

Een maatschap is een vennootschapsvorm die aan weinig dwingende regels onderworpen is. Om een maatschap op te richten, moet je minstens met twee vennoten (of ‘maten’) zijn.  Je gaat met hen een samenwerking aan en legt hiervoor specifieke afspraken vast in een maatschapscontract. Daarnaast heeft een maatschap geen rechtspersoonlijkheid en kan ze dus ook niet failliet verklaard worden.

Het losse karakter van een maatschap zorgt ervoor dat deze vorm vaak gebruikt wordt door ouders om de successieplanning voor hun kinderen te regelen. Ook familiale landbouwbedrijven hebben vaak de vorm van een maatschap.

Voorbeeld

Sabien en Frank bezitten een winkelpand dat ze verhuren. Met het oog op hun successieplanning brengen ze dit pand onder in een maatschap. Hun kinderen schenken ze de blote eigendom op de aandelen van de maatschap. Zelf zijn ze statutaire zaakvoerders van de maatschap, behouden ze het vruchtgebruik en de bijhorende huurinkomsten. Zo regelen ze nu al een belangrijk stuk van hun erfenis, terwijl ze zolang ze leven toch de controle over hun vermogen behouden.

Nieuwe vennootschapswetgeving

De maatschap overleefde de hervorming van het vennootschapsrecht in 2023. In het nieuwe vennootschapsrecht is dit de enige vennootschapsvorm zonder rechtspersoonlijkheid. Ook de vennootschap onder firma (VOF) en de commanditaire vennootschap (CommV) blijven bestaan, maar worden voortaan aanzien als een maatschap met rechtspersoonlijkheid.

Maatschap oprichten en inschrijven in de KBO: hoe doe je dat?

Om een maatschap op te richten, kan je terecht bij je boekhouder, notaris of advocaat. Samen met hen stel je een oprichtingsakte op die volledig aan je wensen voldoet.

Eens je maatschap opgericht is, moet je langsgaan bij je ondernemingsloket en je maatschap inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO).

UBO-register

Sinds 31 maart 2023 ben je in het kader van de witwaspreventiewet verplicht alle ‘uiteindelijke begunstigden’ van een vennootschap – en dus ook van een maatschap – te registeren in het UBO-register (ultimate beneficial owners).

In principe geldt deze verplichting voor iedereen die meer dan 25% aandelen of stemrecht heeft in de maatschap, of op een andere manier controle uitoefent over die maatschap.

Tip

Merk je tijdens de UBO-registratie dat de basisgegevens van je organisatie niet meer up-to-date zijn? Of merk je dat er zaakvoerders of bestuurders in de KBO ontbreken? Vraag je ondernemingsloket dan zo spoedig mogelijk om deze info aan te passen.

Wat als een vennoot de maatschap verlaat?

Als een van de maten vertrekt uit de maatschap, en er blijft slechts één maat over, dan wordt het ondernemingsnummer van de maatschap stopgezet. Ook de hoedanigheid die aan de maatschap gekoppeld was, wordt stopgezet. Blijft een van de maten verder actief, dan zal je ondernemingsloket bij die maat de btw-hoedanigheid activeren.

Aansprakelijkheid maatschap

Een maatschap heeft geen eigen rechtspersoonlijkheid. De maten zijn elk onbeperkt hoofdelijk aansprakelijk. Dit betekent dat hun privévermogen niet afgeschermd is en eventuele schuldeisers van de maatschap deze schuld onbeperkt kunnen verhalen op dat privévermogen.

Een vennootschap onder firma en een commanditaire vennootschap zijn specifieke vormen van maatschappen die wel een rechtspersoonlijkheid hebben. Een VOF kan enkel vennoten hebben die onbeperkt en hoofdelijke aansprakelijk zijn, een CommV kan ook vennoten hebben die beperkt aansprakelijk zijn en niet deelnemen aan het beheer van de maatschap.

Kosten maatschap

Er geldt geen minimumkapitaal om een maatschap op te richten, net zoals je geen financieel plan moet voorleggen. Elke van de vennoten brengt iets in: dat kan geld zijn, maar ook arbeid, goederen of goodwill. Wat je inbrengt wordt meteen collectief eigendom van alle maten. Eventuele winsten van je maatschap kan je vrij verdelen onder de maten.

Verder zijn er weinig of geen oprichtingskosten verbonden aan de oprichting van een maatschap. Zo hoef je je oprichting bijvoorbeeld niet te publiceren in het Belgisch Staatsblad. Je bent wel onderworpen aan de boekhoudwetgeving. Ligt je jaaromzet echter lager dan 500.000 euro dan volstaat een enkelvoudige boekhouding.

Voor- en nadelen van een maatschap

  • Flexibiliteit
  • Vrije verdeling van winsten
  • Geen minimumkapitaal
  • Discreet

  • Oprichters zijn hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk
  • Boekhoudkundige verplichtingen

Regel je opstart snel en eenvoudig via het online ondernemingsloket van Liantis.

Sluit je aan!