De gecombineerde vergunning: vereenvoudiging voor het tewerkstellen van niet-Belgen?

Aandachtspunten bij het tewerkstellen van buitenlandse werknemers

Werkgevers die buitenlandse werknemers willen aanwerven, moeten steeds twee controles uitvoeren.

• Ze moeten enerzijds nakijken of de werknemer hier mag werken. Soms moeten ze daarbij ook een tewerkstellingstoelating voor deze medewerker aanvragen. Anderzijds moeten werkgevers ook controleren of de werknemer wel reglementair in België verblijft. De beide facetten – werk en verblijf – moeten in orde zijn, anders mag de werknemer niet aan de slag in de onderneming.
  
   
• De werkgever moet ook in de gaten houden dat de tewerkstellings- en verblijfsstatus ook positief blijft tijdens de tewerkstelling. En daar wringt het schoentje meestal. Een buitenlandse werknemer die bijvoorbeeld het bevel kreeg om het grondgebied te verlaten, zal dit doorgaans niet spontaan meedelen aan zijn werkgever. En ook de overheid zelf zal de werkgever niet verwittigen van de betekening van zo’n bevel.

Als een werkgever een ‘foutje’ begaat bij het tewerkstellen van vreemdelingen, krijgt hij een fikse rekening gepresenteerd. De sancties voor het illegaal tewerkstellen van vreemdelingen behoren immers tot de zwaarste binnen het sociaal strafrecht.

De gecombineerde aanvraagprocedure

Tot nu toe moeten werkgevers zich voor het aanvragen van tewerkstellings- en verblijfstoelatingen richten tot verschillende instanties. De Belgische Staat reikt de verblijfsdocumenten uit, terwijl de Gewesten bevoegd zijn voor het toekennen van arbeidsvergunningen en -kaarten. 

Die bevoegdheidsverdeling zal blijven bestaan, maar speelt zich binnenkort volledig achter de schermen af. Dankzij de gecombineerde aanvraagprocedure zullen werkgevers de aanvraag immers geïntegreerd kunnen indienen bij één instantie: de gewestelijke overheden.

Als de werknemer zijn aanvraag – via zijn werkgever – indient om bij één werkgever te werken, moet de aanvraag terechtkomen bij de gewestelijke overheid die bevoegd is voor:

• de vestigingseenheid waar de werknemer hoofdzakelijk voor werkt;
• de zetel van de onderneming, als er geen hoofdzakelijke plaats van tewerkstelling is;
• de plaats van tewerkstelling van de betrokkene, als het gaat om een buitenlandse werkgever die geen zetel en geen vestigingseenheid in België heeft.

Als de medewerker een tewerkstellingstoelating voor onbepaalde tijd wil krijgen, dan is het gewest waarin de werknemer woont, bevoegd. Terwijl het in principe de werknemer is die zijn aanvraag - via zijn werkgever - moet indienen bij de bevoegde gewestelijke instantie, komt de werkgever niet tussen als het gaat om de aanvraag van een tewerkstellingstoelating voor onbepaalde duur.

Belangrijk: wanneer iemand de aanvraag per ongeluk indient bij de verkeerde gewestelijke overheid, leidt dit sowieso niet tot een afwijzing. De niet-bevoegde gewestelijke overheid stuurt de aanvraag dan gewoon door naar de instantie die wel bevoegd is.

De gecombineerde vergunning

De verblijfs- en tewerkstellingsstatus van een buitenlander zal voortaan vermeld zijn in één en dezelfde administratieve akte. Het afleveren van aparte arbeidsvergunningen en -kaarten behoort daardoor tot het verleden. Het feit dat er slechts één document overblijft, de gecombineerde vergunning, zal het voor werkgevers alleszins makkelijker maken om te controleren of een werknemer in dienst mag komen. Bovendien zal de overheid de intrekking van de gecombineerde vergunning ook signaleren aan de werkgever.

Wanneer van start?

De nieuwe spelregels treden pas in werking als de goedkeuring van de 5 bevoegde overheden (Federale Staat, Vlaams Gewest, Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Waals Gewest en de Duitstalige Gemeenschap) in het Belgisch Staatsblad verschenen is.  

De Zesde Staatshervorming: de toekomst

De laatste Staatshervorming zorgde ervoor dat de 3 Gewesten (Vlaams, Brussels en Waals) en de Duitstalige Gemeenschap hun eigen beleid kunnen uitstippelen rond het tewerkstellen van buitenlandse werknemers. Hierdoor is het mogelijk dat een werkgever in Brussel een bepaalde werknemer wel zal mogen tewerkstellen en een werkgever in Vlaanderen niet. Of dat een werkgever die zowel in Vlaanderen als in Wallonië personeel tewerkstelt, misschien rekening zal moeten houden met 2 regelgevingen.

Voor alle duidelijkheid: momenteel is het uit elkaar drijven van die regelgevingen nog geen feit. Bovendien hebben de verschillende bevoegde overheden in het dossier van de gecombineerde vergunning bewezen dat ze een samenwerkingsovereenkomst kunnen sluiten, waardoor de verwachte ongemakken misschien wel beperkt zullen blijven. Ook in dit dossier houden we uiteraard de vinger aan de pols.

→ Lees meer over vergunningen voor je onderneming.