Tools & resources
Start vandaag nog als zelfstandige via het online ondernemingsloket van Liantis
Sluit je vandaag nog aan bij het Sociaal Verzekeringsfonds
Sluit je vandaag nog aan bij het sociaal Verzekeringsfonds
Ready, set, go!
Zoek snel de NACE-cijfercode op van de activiteiten die je als ondernemer uitoefent.
Meest gezocht
Door de landbouwprotesten in ons land kleurt de filebarometer bloedrood. Wat als je medewerker hierdoor te laat op het werk komt: heeft hij of zij dan recht op loon voor de verloren uren? En is er een verschil tussen deze uitzonderlijke file door deze wegblokkages en de dagdagelijkse file? Hr-dienstengroep Liantis biedt antwoorden. “Er bestaat een verschil tussen structurele en onvoorziene omstandigheden.”
“Op zich is fileleed een verklaring voor het te laat komen op het werk. Maar die verklaring is daarom niet altijd een ‘rechtvaardiging’. Een werkgever mag van zijn werknemers verwachten dat ze zich zo organiseren dat ze op tijd het werk aanvatten. Bij een uitzonderlijke file is dit wel een rechtvaardiging voor het te laat komen. Als de oorzaak van de vertraging een dagdagelijkse file is en zich regelmatig voordoet, dan zal een werkgever dit gedrag natuurlijk niet zomaar tolereren.”
“Veel hangt natuurlijk wel af van de relatie die bestaat tussen de werkgever en de werknemer in zo’n situatie. Misschien bestaat de mogelijkheid dat de werkgever met werknemers afspreekt dat ze de verloren tijd op een ander moment inhalen. Aan de andere kant kan het uiteraard ook voorkomen dat een werkgever ingrijpt wanneer een werknemer consequent en meermaals te laat komt. Dan kan een werkgever aangeven dat de arbeidsovereenkomst niet goed uitgevoerd wordt en kan dit in uitzonderlijke situaties tot ontslag leiden”, aldus Matthias Debruyckere, juridisch expert bij Liantis.
“De regelgeving stelt dat werkgevers loon moeten blijven betalen wanneer de gebeurtenis zich voordoet onderweg naar het werk. Wanneer er sprake is van structurele files, was de werknemer hier al van op de hoogte en was de gebeurtenis er dus al vóór de medewerker naar het werk vertrok. In dit geval moet de werkgever dus in principe geen loon betalen.”
“Bij een onvoorziene file is het wél zo dat de gebeurtenis zich voordoet onderweg naar het werk. In dit geval moet de werkgever dan weer wel loon betalen. Maar het is natuurlijk een grijze zone en open voor interpretatie. Werkgevers en werknemers maken dus het best goede afspraken”, licht Matthias Debruyckere toe.
“Dezelfde redenering moet gevolgd worden voor de vertragingen door de landbouwprotesten. Als de medewerker al op voorhand wist dat er een wegblokkade was op weg naar zijn werk, dan heeft hij of zij geen recht op loon voor de verloren uren. Hierdoor kunnen werkgevers stellen dat vanaf de tweede protestdag hun medewerkers geen recht hebben op loon voor de verloren werktijd. Wat de vertragingen op de eerste dag betreft, zouden ze zich wel toegeeflijker kunnen opstellen en de verloren uren toch uitbetalen. Dit ondanks het feit dat die protesten wel op voorhand in de pers aangekondigd waren. Het feit dat het gaat om ‘wilde’ landbouwprotesten, waarbij niet op voorhand geweten was waar de wegblokkades zouden opduiken en hoe blokkerend die zouden zijn, vormt een argument om de op de eerste protestdag verloren arbeidsuren toch te laten betalen door de werkgever.”
Matthias Debruyckere: “Ook hier geldt: gaat het om een aangekondigde staking bij de spoorwegen, dan moet de werkgever geen loon voorzien voor de verloren uren omdat de werknemer zich hierop kon voorbereiden. Gaat het om een onvoorziene situatie waardoor treinen bijvoorbeeld niet kunnen uitrijden omdat tractors de sporen blokkeren, dan is dat anders en gelijkaardig met een onvoorziene file. Het is dus het best om dit aan te tonen met een vertragingsattest van de openbare vervoersmaatschappij. Dit kan je ook online aanvragen.”
“Deze mensen hebben vaak geen vast uurrooster waardoor ze hun tijd zelf organiseren en ervoor kunnen zorgen dat ze toch hun prestaties leveren. Toch is het als medewerker het best om hier open over te communiceren met enerzijds de werkgever en anderzijds de klanten bij wie ze mogelijk te laat komen.”
Matthias Debruyckere raadt werkgevers aan om indien mogelijk flexibiliteit in te bouwen om zo – zeker de structurele files – te omzeilen. “Uiteraard kan je flexibiliteit inbouwen via glijdende uurroosters waarbij mensen wat later beginnen en ’s avonds wat later stoppen. Andere optie is natuurlijk telewerk: iets wat bon ton is in veel organisaties sinds corona en files kan doen verminderen. Nog mogelijk: werken vanuit een satellietkantoor dichter bij huis om zo niet in de file terecht te komen.”
Maar wat met werknemers waar dit veel moeilijker is of zelfs onmogelijk? “Dan zijn er vaak weinig opties. Denk maar aan de winkelbediende die om 9 uur verwacht wordt om de winkel te openen. Het enige wat je kan doen als werknemer is je hier op voorbereiden en goed de verkeerswebsites in de gaten houden. Als werkgever kan het dan weer een slim idee zijn om een noodplan te voorzien wanneer mensen door onvoorziene omstandigheden te laat zouden komen. Veel werkgevers voorzien dit ook wanneer één van hun mensen ziek zou uitvallen.”