4 op de 10 kmo-werknemers krijgt ecocheques

Een nieuwe fiets, planten voor je tuin of treintickets aankopen, juni is voor heel wat werknemers de maand waarin ze hun ecocheques ontvangen. Maar met de nakende fiscale hervorming kan het einde van de ecocheque in zicht zijn. Nochtans krijgt zo’n 43% van de vaste werknemers in kmo’s ze, zo analyseerde hr-dienstengroep Liantis. Opmerkelijk is dat ook heel wat tijdelijke medewerkers ecocheques ontvangen. “Eco- en maaltijdcheques maken een loonpakket aantrekkelijker in de war for talent”, aldus expert Matthias Debruyckere.  

4 minuten leestijd Persbericht 16 juni 2023

Vier op de tien

Iets meer dan vier op de tien kmo-werknemers ontving in 2022 een extraatje in de vorm van ecocheques. In tegenstelling tot maaltijdscheques - die in de lift zitten - blijft het cijfer erg stabiel ten opzichte van vorige jaren. Ook de verdeling tussen bedienden en arbeiders die ecocheques ontvangen, loopt grotendeels gelijk: zo’n 47% van de arbeiders en 44% van de bedienden. Matthias Debruyckere, expert bij Liantis kadert die cijfers: “In sommige sectoren is het toekennen van ecocheques vastgelegd in de cao van het paritaire comité waartoe de werknemer behoort. In dat geval is de werkgever verplicht om ecocheques toe te kennen aan zijn werknemers.”

Ecocheques zijn een extralegaal voordeel dat wordt toegekend als aanvulling op het loon. Ze zijn voordelig omdat medewerkers en werkgevers er geen sociale zekerheidsbijdragen op moeten betalen. Bovendien betalen medewerkers evenmin belastingen op de ecocheques. De maximale waarde van één ecocheque is 10 euro en het maximale bedrag dat per jaar aan elke werknemer toegekend mag worden, is 250 euro netto. “Zeker in de war for talent en is het slimme een manier om een aantrekkelijk loonpakket samen te stellen dat betaalbaar is voor de werkgever en voordelig voor de werknemer”, aldus Matthias Debruyckere.

Ook jobstudenten en flexijobbers

Wat met jobstudenten en flexijobbers? Iets minder dan 15% van de jobstudenten mocht in 2022 ecocheques spenderen. In 2021 was dat nog maar 12%. Niet verbazend volgens Matthias Debruyckere: “We stellen vast dat jobstudenten elk jaar populairder worden om in te schakelen. Bovendien stijgt ook het aantal jobstudenten per werkgever. Dat heeft natuurlijk ook te maken met de personeelstekorten waarmee werkgevers nog steeds geconfronteerd worden. Jobstudenten zijn door hun gunstige bijdrageregeling en flexibiliteit natuurlijk een gemakkelijke, tijdelijke oplossing voor dat probleem.”

Opmerkelijk is dat meer dan zes op de tien flexijobbers vorig jaar ecocheques ontvingen. Heel wat meer dan vaste werknemer of jobstudenten. Toch nuanceert Matthias Debruyckere die cijfers: “Flexijobbers kunnen maar in een aantal sectoren ingeschakeld worden, zoals de horeca of de kleinhandel. Heel vaak zijn dat net de sectoren waarin ecocheques verplicht moet worden voorzien door de werkgever. Dat je als flexijobbers recht hebt op ecocheques, heeft dus niets te maken met je sociaal statuut als flexijobber, maar wel met de sectoren waarin je mag werken.”

Rijst de vraag waarom zo weinig flexijobbers, amper 3,8%, dan maaltijdcheques krijgen. “Dat lijkt misschien tegenstrijdig, maar eigenlijk is het antwoord simpel: in tegenstelling tot ecocheques worden maaltijdcheques zelden vastgelegd in op sectoraal niveau en is een werkgever meestal niet verplicht om ze te voorzien”, verklaart Matthias Debruyckere.

Van potgrond tot parkeerplaats

Ecocheques zijn bedoeld voor de aankoop van producten en diensten van ecologische aard. Bij cao nr. 98 is een bijlage opgenomen met een lijst van producten en diensten die je kan kopen met ecocheques. Het is niet mogelijk om met ecocheques aankopen te doen die niet voorkomen op deze lijst. De lijst kent vier categorieën: ecologische producten en diensten (1), duurzame mobiliteit en vrije tijd (2), en hergebruik, recyclage en afvalpreventie (3) en de korte keten (4).

Hoewel sommige producten, zoals tuinbenodigdheden, logisch zijn, kan je verrast zijn door wat er mogelijk is. Zo tik je er niet alleen een elektrische step of een bruiswatertoestel mee op de kop, maar kan je er ook abonnementen voor volkstuinen en betalende fietsparkeerplaatsen mee financieren. Tip: er is sinds 1 maart 2023 een vernieuwde productenlijst.

Fiscale hervorming

Hoewel ecocheques voor werknemers en werkgever heel wat troeven hebben, zou het einde van het voordeel alle aard toch in zicht kunnen zijn. Zo ziet minister van Financiën Van Peteghem de fiscale voordelen van de ecocheque liever verdwijnen in ruil voor minder belasting op het loon. Op 17 en 18 juni trekt de federale regering zich terug in conclaaf om een akkoord te bereiken over een fiscale hervorming en dus mogelijk ook over het lot van de ecocheque.

Ecocheques toekennen?

Dat doe je zo